Γκρέιπφρουτ – Citrus paradisi
Γκρέιπφρουτ
Citrus paradisi

Το γκρέιπφρουτ (Citrus paradisi) είναι πολυετές, αειθαλές, οπωροφόρο δέντρο, που ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών. Το ύψος του μπορεί να φτάσει και τα 5 μέτρα και έχει καταγωγή από την Τζαμάικα. Φαίνεται πως πρόκειται για φυτό – προϊόν φυσικής μετάλλαξης της φράπας. Σχηματίζει φύλλα μεγάλα (έως 5 εκ.), απλά, ωοειδή, γυαλιστερά, ζωηρού πράσινου χρώματος, με χαρακτηριστικό μικρού μεγέθους πτερύγιο στη βάση τους. Η ανθοφορία παρατηρείται την άνοιξη, σχηματίζοντας είτε μονήρη είτε σε ταξιανθίες, λευκά, πολύ αρωματικά άνθη, που μοιάζουν με αυτά της πορτοκαλιάς, αλλά είναι μεγαλύτερα. Ο καρπός είναι ράγα ειδικής μορφής, που καλείται εσπερίδιο, φτάνει και τα 15 εκατοστά σε διάμετρο και έχει συμπαγή φλοιό κίτρινου χρώματος. Το ενδοκάρπιο, που είναι και το βρώσιμο τμήμα είναι ανοιχτού κίτρινου έως κόκκινου χρώματος, ανάλογα με την ποικιλία, αποτελείται από τα καρπόφυλλα ή φέτες και ενδέχεται να περιέχει σπέρματα μικρού μεγέθους. Η περίοδος ωρίμανσης, αλλά και η γεύση των καρπών διαφέρει και εξαρτάται από την ποικιλία. Συνήθως το γκρέιπφρουτ έχει μία ελαφρώς πικρή γεύση.

Το γκρέιπφρουτ, όπως και όλα τα εσπεριδοειδή ευδοκιμεί σε τροπικά ή υποτροπικά κλίματα. Η κάθε ποικιλία παρουσιάζει διαφορετικές απαιτήσεις και είναι λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτική στο ψύχος ή σε υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες. Γενικά, όμως, είναι ευαίσθητη στις θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν, ενώ και σε πολύ ζεστά καλοκαίρια μπορεί να εμφανίσει σημαντική καρπόπτωση. Τα ώριμα και παραγωγικά δέντρα είναι συνήθως και τα πιο ανθεκτικά. Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κρίνεται απαραίτητη και ενισχύει την άνθηση και την καρποφορία. Συστήνεται το ετήσιο κλάδεμα ως καλλιεργητική φροντίδα. Αγαπά τα καλά αεριζόμενα, όχι πολύ βαθιά, αμμώδη, μέσης σύστασης και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη. Απαιτείται συνεχής έλεγχος για τυχόν προσβολές από μύκητες, βακτήρια και ιούς, σωστή τήρηση συνθηκών υγιεινής και ενδεχομένως προληπτικοί ή επεμβατικοί ψεκασμοί. Πολλαπλασιάζεται συνήθως με εμβολιασμό της επιθυμητής ποικιλίας σε σπορόφυτα, ενώ τα τελευταία χρόνια, προωθείται και η μέθοδος της ιστοκαλλιέργειας για δημιουργία νέων φυτών.

Η καλλιέργεια του γκρέιπφρουτ στοχεύει στη συγκομιδή των καρπών του. Αυτοί καταναλώνονται νωποί, ως φρούτο, αλλά κυρίως σε χυμούς. Εξάγεται, ακόμα, και το αιθέριο έλαιο από τα άνθη, τα φύλλα ή το φλοιό των καρπών, με πολλές εφαρμογές στην αρωματοποιεία, την παραγωγή καλλυντικών, αλλά και φαρμάκων, χάρη και στην υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C. Πολλές σύγχρονες έρευνες έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται για τα φυτοχημικά συστατικά που περιέχονται στα διάφορα τμήματα από το δέντρο του γκρέπφρουτ, με ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές και άλλες ιδιότητες.

Η χορήγηση και η κατανάλωση των φυτών και των βοτάνων πρέπει πάντοτε να γίνεται με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού ιατρού – θεραπευτή. Οι παρούσες πληροφορίες δεν αποτελούν συμβουλές για χρήση ή κατανάλωση φυτών και βοτάνων, αλλά έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό.