Κυδωνιά – Cydonia oblonga
Κυδωνιά
Cydonia oblonga

Η κυδωνιά (Cydonia oblonga) είναι ένα πολυετές, φυλλοβόλο φυτό, που διαμορφώνεται ως μεγάλος θάμνος ή μικρό δέντρο, ύψους έως και 4 μέτρων. Είναι το μόνο είδος του γένους Cydonia και έχει καταγωγή από την περιοχή του Καυκάσου. Ο κορμός και τα κλαδιά της κυδωνιάς είναι γκριζοκαφέ χρώματος. Σχηματίζει φύλλα απλά, μεγάλα, δερματώδη, κατ’ εναλλαγή, ελλειπτικά έως ωοειδή, σκούρου πράσινου χρώματος από την πάνω πλευρά και γκριζοπράσινου και ελαφρώς χνουδωτά από την κάτω. Τα άνθη κάνουν την εμφάνισή τους την άνοιξη, μετά από τα φύλλα. Είναι μονήρη, με 5 πέταλα, λευκού έως απαλού ροζ χρώματος, ερμαφρόδιτα και προσελκύουν έντομα, ώστε να γονιμοποιηθούν. Αυτά δίνουν τη θέση τους στους καρπούς, τα κυδώνια. Αρχικά είναι πρασινωπά και στη συνέχεια αποκτούν το χαρακτηριστικό κίτρινο έως χρυσαφί χρώμα τους. Φέρουν χνούδι και είναι σχετικά μεγάλα σε μέγεθος, ενώ το σχήμα τους χαρακτηρίζεται ως ακανόνιστο, που θυμίζει αυτό του αχλαδιού. Στο εσωτερικό τους περιέχουν αρκετά, μικρά, καφέ σπέρματα.

Η κυδωνιά αγαπά τις ηλιόλουστες ή ημισκιερές θέσεις αν και μεγαλύτερη ανθοφορία παρουσιάζει όταν υπάρχει πλήρης έκθεση στον ήλιο. Αν και μπορεί να προσαρμοστεί σε μεγάλο εύρος εδαφών, προτιμά τα γόνιμα, πηλοαμμώδη εδάφη, αλλά με καλή αποστράγγιση. Μετά την πλήρη εγκατάστασή της, μπορεί να ανεχτεί περιόδους ξηρασίας. Το κλάδεμα το χειμώνα είναι μία απαραίτητη καλλιεργητική φροντίδα, ενώ συστήνεται και το αραίωμα των καρπών για την καλύτερη ποιότητα των εναπομεινάντων κυδωνιών. Καλό είναι να προστατεύεται από δριμείς παγετούς. Απειλείται συχνά από κάμπιες και αφίδες, αλλά μπορεί να προσβληθεί κι από άλλες ασθένειες, μυκητολογικής ή βακτηριακής φύσεως. Για το λόγο αυτό, απαιτείται η τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής και συνεχής παρακολούθηση, ώστε να βρεθεί πιθανή προσβολή σε αρχικό στάδιο και να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται κυρίως με μοσχεύματα και παραφυάδες.

Η κυδωνιά φυτεύεται κυρίως για την αξιοποίηση των καρπών της. Αυτά χρησιμοποιούνται λιγότερο ως φρούτο, καθώς είναι αρκετά στυφά, αλλά πιο πολύ ως συστατικό στη μαγειρική ή τη ζαχαροπλαστική. Για παράδειγμα, το γλυκό του κουταλιού κυδώνι αποτελεί δικαίως το βασιλιά των γλυκών του κουταλιού του χειμώνα. Παρασκευάζονται, ακόμα, μαρμελάδες, κομπόστες, κυδωνόπαστες, αλλά και σάλτσες, με βασικό συστατικό το κυδώνι. Ακόμα, το ξύλο της κυδωνιάς είναι πολύ καλής ποιότητας, αφού δε σαπίζει, κι έτσι χρησιμοποιείται στην ξυλογλυπτική. Τέλος, αναφέρεται πως στα φύλλα της περιέχονται συστατικά που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων κρυολογήματος, όπως ο πονόλαιμος.

Η χορήγηση και η κατανάλωση των φυτών και των βοτάνων πρέπει πάντοτε να γίνεται με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού ιατρού – θεραπευτή. Οι παρούσες πληροφορίες δεν αποτελούν συμβουλές για χρήση ή κατανάλωση φυτών και βοτάνων, αλλά έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό.