Μανταρινιά
Μανταρινιά
Citrus reticulata

Η μανταρινιά (Citrus reticulatα) είναι πολυετές, αειθαλές, καρποφόρο δέντρο που ανήκει στα εσπεριδοειδή. Είναι μικρότερου μεγέθους δέντρο, σε σχέση με άλλα εσπεριδοειδή, ύψους έως και 7,5 μέτρων, με καταγωγή την νοτιοανατολική Ασία. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες και υβρίδια πορτοκαλιάς, με την καθεμία να εμφανίζει τα δικά της χαρακτηριστικά, ως προς τη μορφολογία του φυτού, την πρωιμότητα, την ανθεκτικότητα, την ποιότητα και την ποσότητα των καρπών. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια βασικά κοινά χαρακτηριστικά. Οι βλαστοί της μανταρινιάς είναι ευλύγιστοι. Τα φύλλα είναι σχετικά μικρά, απλά, γυαλιστερά και φέρουν πολύ μικρά πτερύγια στη βάση τους. Τα άνθη εμφανίζονται την άνοιξη και είναι λευκού χρώματος, πολύ αρωματικά και ερμαφρόδιτα και φέρονται σε ταξιανθίες ή μονήρη. Τη θέση τους παίρνουν οι καρποί, είτε μετά από γονιμοποίηση είτε και χωρίς (παρθενοκαρπία), και είναι ώριμοι από το Νοέμβριο έως και το Φεβρουάριο, ανάλογα και με την ποικιλία. Μοιάζουν με τα πορτοκάλια, είναι όμως μικρότερου μεγέθους, έχουν διαφορετική, ελαφρώς πιο γλυκιά γεύση.

Όπως όλα τα εσπεριδοειδή, έτσι και η μανταρινιά φυτεύεται σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα. Η κάθε ποικιλία παρουσιάζει διαφορετικές απαιτήσεις και είναι λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτική στο ψύχος ή σε υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες. Γενικά, όμως, είναι ευαίσθητη στις θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν και χρειάζεται προστασία από ψυχρούς και δυνατούς ανέμους. Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κρίνεται απαραίτητη και ενισχύει την άνθηση και την καρποφορία. Συστήνεται το ετήσιο κλάδεμα ως καλλιεργητική φροντίδα. Αγαπά τα καλά αεριζόμενα, όχι πολύ βαθιά, μέσης σύστασης και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη. Η μανταρινιά προσβάλλεται συχνά από έντομα, λόγω των θερμών κλιμάτων που ευδοκιμεί, αλλά και από μύκητες, βακτήρια και ιούς. Απαιτείται συνεχής έλεγχος για τυχόν προσβολές, σωστή τήρηση συνθηκών υγιεινής και ενδεχομένως προληπτικοί ή επεμβατικοί ψεκασμοί. Πολλαπλασιάζεται συνήθως με σπόρο και έπειτα εμβολιασμό της επιθυμητής ποικιλίας, ενώ αν πρόκειται για κάποιο υβρίδιο χρησιμοποιείται και ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα, ενώ τα τελευταία χρόνια, προωθείται και η μέθοδος της ιστοκαλλιέργειας για δημιουργία νέων φυτών.

Η μανταρινιά καλλιεργείται από τον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια και έχει διαμορφώσει πλούσια ιστορία. Ο βασικότερος λόγος καλλιέργειας της μανταρινιάς είναι η παραγωγή των καρπών της για νωπή κατανάλωση ως φρούτο ή παρασκευή χυμών. Ακόμα, χρησιμοποιείται και στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, τόσο το εδώδιμο τμήμα, όσο και ο φλοιός. Ταυτόχρονα, από τα άνθη, τα φύλλα ή και το φλοιό των καρπών εξάγεται και το αιθέριο έλαιο, με πολλές εφαρμογές στην αρωματοποιεία, στην παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών. Ολοένα αυξανόμενες μελέτες στοχεύουν στην ανάδειξη των ευεργετικών ιδιοτήτων, τόσο του φρούτου, όσο και των εκχυλισμάτων ή αιθερίων ελαίων του μανταρινιού, όπως αντιμυκητιακές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και ανοσοπροστατευτικές.

Η χορήγηση και η κατανάλωση των φυτών και των βοτάνων πρέπει πάντοτε να γίνεται με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού ιατρού – θεραπευτή. Οι παρούσες πληροφορίες δεν αποτελούν συμβουλές για χρήση ή κατανάλωση φυτών και βοτάνων, αλλά έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό.