Η τριανταφυλλιά (Rosa spp.) είναι ένα γένος φυτών που περιλαμβάνει έως και 200 είδη και περισσότερες από 180.000 ποικιλίες. Πρόκειται για φυλλοβόλο ή αειθαλές, καλλωπιστικό και αγκαθωτό φυτό, που εμφανίζεται συνήθως ως θάμνος, αλλά συναντάται και ως αναρριχώμενο, έρπον ή όρθιο σε μορφή δέντρου. Ο βλαστός έχει χρώμα πράσινο ή πιο σπάνια κοκκινωπό, είναι εύκαμπτος, αλλά στη συνέχεια ξυλοποιείται, ενώ σε όλα τα στάδια φέρει αγκάθια. Τα φύλλα είναι συνήθως εναλλασσόμενα, σύνθετα, με ωοειδή φυλλάρια, που έχουν έντονα οδοντωτές άκρες περιφερειακά. Τα άνθη είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του φυτού, τα οποία φέρονται επάκρια των τρυφερών βλαστών και ποικίλουν σε μέγεθος, χρώμα και άρωμα ανάλογα με το είδος και την ποικιλία και εμφανίζονται συνήθως από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο.

Πρόκειται για φυτό με αρκετές απαιτήσεις, που εξαρτώνται από το εκάστοτε είδος ή την ποικιλία. Γενικά, η τριανταφυλλιά αγαπά τις ηλιόλουστες θέσεις. Μπορεί, ωστόσο, να αναπτυχθεί και σε ημισκιερές, με ταυτόχρονη, όμως, μειωμένη ανθοφορία. Απαιτεί έδαφος πλούσιο, γόνιμο με καλή αποστράγγιση. Είναι συνήθως ανθεκτική σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά καλό είναι να αποφεύγονται οι φυτεύσεις σε θέσεις με ισχυρούς βοριάδες και παγωνιά. Χρειάζεται τακτικό πότισμα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες με προσοχή να μη βρέχονται τα φύλλα της, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη ασθενειών. Το κλάδεμα συστήνεται ως καλλιεργητική φροντίδα, συνήθως προς τα τέλη του χειμώνα, επιλέγοντας μέρες ηλιόλουστες και χωρίς βροχές. Οι τριανταφυλλιές προσβάλλονται συχνά από έντομα, όπως οι μελίγκρες, ο αλευρώδεις ή οι βρωμούσες, ενώ αποτελούν νόστιμη τροφή για προνύμφες (κάμπιες) διάφορων εντόμων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία οπών στα φύλλα. Συχνά προσβάλλεται, επίσης, και από μυκητολογικές ασθένειες, όπως το ωίδιο της τριανταφυλλιάς με τη χαρακτηριστική άσπρη «σκόνη» στα φύλλα, τη σκωρίαση της τριανταφυλλιάς και τη μελανή κηλίδωση με εμφάνιση πορτοκαλί και μαύρων κηλίδων στα φύλλα, αντίστοιχα. Αν οι παραπάνω απειλές δεν μπορέσουν να αποφευχθούν με προληπτικές τακτικές, τότε απαιτείται η αντιμετώπιση με χημικές ή βιολογικές μεθόδους, αλλά και με σπιτικά σκευάσματα. Ο πολλαπλασιασμός της τριανταφυλλιάς γίνεται συνήθως με μοσχεύματα, αλλά και με παράρριζα, καταβολάδες ή με σπόρο.

Οι χρήσεις της τριανταφυλλιάς αφθονούν. Αρχικά χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό φυτό σε κήπους, φράχτες, μεμονωμένα ή μαζικά, αλλά και σε γλάστρες, στολίζοντας αυλές και μπαλκόνια. Από κάποια είδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα ροδοπέταλα για την παρασκευή γλυκού του κουταλιού ή μαρμελάδας. Οι τριανταφυλλιές συχνά καλλιεργούνται για τα άνθη τους, τα οποία αποτελούν κατεξοχήν δώρο μεταξύ των ερωτευμένων, αφού φέρει πολλούς σχετικούς συμβολισμούς. Τα τριαντάφυλλα, συχνά αποτελούν βασικό συστατικό συνθέσεων ανθέων, ή πιο απλά, τοποθετούνται σε βάζα, μόνα ή και με άλλα λουλούδια, στολίζοντας εσωτερικούς χώρους. Ακόμα, από τις αρωματικές ποικιλίες εξάγεται το ιδιαίτερο άρωμα, το χαρακτηριστικό αιθέριο έλαιο, με πολλές και ποικίλες χρήσεις στην αρωματοποιεία, και τη βιομηχανία καλλυντικών και τροφίμων. Παρόμοια χρησιμοποιείται και το έλαιο τριαντάφυλλου από τους καρπούς. Τέλος, η χρήση των τριαντάφυλλων βρίσκει εφαρμογή και στην ιατρική και την παραγωγή φαρμάκων, καθώς φαίνεται πως υπάρχουν αρκετές ιαματικές ιδιότητες, καταγεγραμμένες ήδη από παραδοσιακές θεραπευτικές μεθόδους, αλλά και επιβεβαιωμένες από σύγχρονες έρευνες.

Η χορήγηση και η κατανάλωση των φυτών και των βοτάνων πρέπει πάντοτε να γίνεται με την καθοδήγηση κάποιου ειδικού ιατρού – θεραπευτή. Οι παρούσες πληροφορίες δεν αποτελούν συμβουλές για χρήση ή κατανάλωση φυτών και βοτάνων, αλλά έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό.